brick by brick #9: AI Tasarım Araçları Denemeleri, VLM'ler, DeepConf, JSON Prototip Stratejisi


brick by brick'e hoş geldiniz!

Dokuzuncu sayıdan selamlar! Motto'muz geç olsun da güç olmasın...

Bülten formatında ufak bir değişikliğe gittik. Okuyucularımıza iki farklı konu yerine tek konuda ama derinlemesine incelemeler sunmaya karar verdik. Ne demiş şair (?) : Less is more. Her zamanki gibi tasarım, ürün yönetimi ve AI alanlarında geçtiğimiz iki haftadan ilgimizi çeken içerikleri sizin için kısa kısa derlemeye de devam tabi ki.

Bu bültende konumuz AI tasarım araçları. UX Okulu 8. Dönem mezunumuz, Userspots'da İçerik Sorumlusu Elin Su Şentürk kalemi eline alıyor. (aslında hiç bırakmadım ki, selamlar ben Brick Institute içeriklerinin arkasındaki gizli ses)

Dört farklı AI tasarım aracını aynı prompt ile denedik. Elin Su, ilk defa bu araçlarla tasarım yaparak başlangıç seviyesindeki kişisel deneyimlerini derledi, Userspots Founder ve Brick Institute Co-Founder Mustafa Dalcı'da yorumlarını ekledi. 1 fikir, 4 araç, Jr ve Senior bakış açısı... Lafı daha fazla uzatmadan sizi yazı ile baş başa bırakıyoruz. İyi okumalar!

AI Tasarım Araçları Denemeleri

Bayadır aklımda bir fikir vardı: Happy Hour Finder- kullanıcıların kendilerine yakın happy hour'ı olan barları bulmasını sağlayan bir app. Bu yazı da fikrimi hayata geçirme doğrultusunda ilk adımı atmam için süper bir bahane oldu. AI tasarım araçlarını kullanma deneyimim yok denecek kadar az. Mustafa Dalcı’dan rica ettim, kendisi yazının sonunda daha deneyimli biri olarak yorumlarını paylaşacak.

Kısa Kısa

Şimdi... gelin geçtiğimiz iki haftada tasarım, ürün yönetimi ve yapay zeka alanlarında neler olmuş bir göz atalım.

AI

Vision Language Models (VLM'ler), hem görsel hem de metinsel bilgileri işleyebilen güçlü makine öğrenmesi modelleri olarak dikkat çekiyor. Eivind Kjosbakken'in detaylı analizine göre, VLM'ler özellikle metnin anlamının görsel konumuna bağlı olduğu durumlarda geleneksel LLM'lerin çözemediği problemlere çözüm sunuyor. Makale, soru-cevap sistemlerinden sınıflandırmaya, bilgi çıkarmadan ajansal kullanımlara kadar geniş uygulama alanlarını ele alırken, yüksek maliyet ve uzun doküman işleme sınırları gibi önemli zorlukları da vurguluyor 👁️

DeepConf: AI'ın Öz Güven Sorunu Çözüm Oldu
Meta AI'ın yeni "DeepConf" yaklaşımı, yapay zekanın kendi güvenilirliğini ölçerek daha akıllı çalışmasını sağlıyor. Sistem, yüzlerce muhakeme yolu deneyip oy çokluğuna dayalı karar verme yerine, düşük güvenli çözümleri erken elleyerek "daha az ama daha kaliteli" sonuç üretiyor. AIME 2025 matematik yarışmasında %91,8'den %99,9'a yükselirken token kullanımını %84,7 azaltması etkileyici. Bize göre AI'ların "şüphe etmeyi" öğrenmesi, insan benzeri akıl yürütmenin en önemli adımlarından biri 🧠

Gartner'ın 2025 müşteri hizmetleri ve destek teknolojileri webinarına göz attık. Webinarda, yüzlerce hizmet lideriyle yapılan araştırmadan çıkarılan 48 farklı teknolojinin mevcut kullanım trendleri, etkileri ve gelecekteki önemleri masaya yatırılmış. AI ve teknoloji trendlerinin müşteri hizmetlerinin geleceğini nasıl şekillendirdiği, hangi teknolojilerin gerçekten çalışan ve müşteri deneyimlerini nasıl geliştirdiği üzerine somut veriler sunuyor. Bize göre özellikle ses teknolojilerinden altyapı çözümlerine kadar geniş yelpazedeki analiz dikkat çekici 📞

Aha! platformu 2025 Q3'te AI destekli ürün geliştirme deneyimini bir üst seviyeye taşıdı. Yeni AI asistanı tüm ürün paketinde ✨ simgesiyle erişilebilir durumda - araştırma özetlerinden prototip oluşturma kadar her aşamada destek veriyor. 40+ hazır prompt içeren AI kütüphanesi ve yeni nesil metin editörü ile birlikte keşiften teslimat aşamasına kadar workflow'ları hızlandırıyor 🚀

The Next Four Years: Kendini güncelleyen AI roman denemesi
Gündem takibi yaparken yepyeni bir deneyimle karşılaştık: "The Next Four Years" adında kendini her gün otomatik olarak yeniden yazan bir roman. Hiçbir insan müdahalesi olmadan sadece AI'ın 24 saatlik haber döngüsünü takip ederek hikayeyi sürekli revize ettiği bu proje, edebiyatla teknolojinin kesiştiği noktadaki deneyimsel çalışmalara güzel bir örnek. Bize göre içerik üretiminde AI otonomisinin ulaştığı seviyeyi gösteren dikkat çekici bir deneme - edebiyat severlerin ilgisini çekebilir 📚

Google'dan Fiziksel Dünyaya AI Ajanları Getiren Dev Adım
Google DeepMind, Gemini Robotics 1.5 ile robotları gerçekten "düşünen" ajanlar haline getiriyor. Gemini Robotics-ER 1.5 yüksek seviye planlama yaparken, Gemini Robotics 1.5 bu planları fiziksel eylemlere dönüştürüp işlem yapmadan önce "düşünme" süreci geçiriyor - tıpkı çamaşırları renklere göre ayırırken önce hangi rengin hangi sepete gideceğini analiz etmesi gibi. En çarpıcı özelliği farklı robot türleri arasında transfer öğrenme yapması; ALOHA 2'de öğrendiklerini Apptronik'in Apollo humanoidına aktarabiliyor 🤖

video preview

Google'ın 5 günlük yoğun yapay zeka kursu, temellerden ileri düzeye kadar LLM teknolojilerini kapsamlı şekilde öğrenmek isteyenler için harika bir fırsat sunuyor. Kurs, prompt mühendisliğinden embeddings'e, AI ajanlarından domain-spesifik modellere ve MLOps'a kadar tüm kritik konuları ele alıyor. Bize göre en dikkat çekici yanı, Kaggle üzerindeki interaktif kod laboratuvarları ve gerçek dünya uygulamalarıyla teoriden pratiğe geçişi kolaylaştırması. İlginizi çekebilir, her gün için podcast bölümleri, teknik dökümanlar ve canlı yayın kayıtları da mevcut - kendinden tempoda öğrenme imkanı da cabası 🚀

AI uygulama harcamaları nerelerden nereye?
Andreessen Horowitz ve Mercury'nin 200.000+ startup verisiyle hazırladığı rapor, AI'nın gerçekte nasıl kullanıldığını gösteriyor. Top 50 listesinde OpenAI, Anthropic gibi dev model şirketleri beklendiği gibi zirvede ama asıl sürpriz horizontal uygulamaların %60'lık payı. Artık AI sadece spesifik roller için değil, herkesin kullandığı araçlara dönüşüyor - özellikle yaratıcı araçlar ve "vibe coding" platformları şirket genelinde yaygınlaşıyor. En dikkat çeken nokta: consumer'dan başlayıp enterprise'a geçiş trendinin hızlanması 🚀

Awesome RAG Repository: RAG'ın En Kapsamlı Rehberi
GitHub'da yayınlanan "awesome-rag" koleksiyonu, Retrieval-Augmented Generation (RAG) teknolojisi hakkında bilmek isteyeceğiniz her şeyi bir araya getiriyor. 155 yıldızlı bu repo, açık kaynak araçlardan (LangChain, LlamaIndex, Haystack) ticari çözümlere (OpenAI, Pinecone, Cohere), embedding modellerden vektör veritabanlarına kadar RAG ekosisteminin tamamını kapsıyor. CustomGPT.ai'ın sponsorluğundaki proje, 2024-2025 trendlerini de dahil ederek güncel kalıyor - RAG-as-a-Service pazarının 1.2 milyar dolara ulaştığı ve 2030'a kadar %49.1 büyüme beklentisi gibi verilerle. Geliştiriciler için pratik implementasyon örnekleri, araştırmacılar için akademik kaynaklarla dolu bu rehber, RAG dünyasında yolunu bulmak isteyen herkes için mükemmel bir başlangıç noktası 📚

Stainless'ın kurucusu Alex Rattray, AI'ların internetle nasıl etkileşim kurduğunu değiştiren MCP (Model Context Protocol) sunucuları üzerine önemli açıklamalar yaptı. MCP sunucuları, dil modellerinin Gmail'de e-posta göndermek veya HubSpot'ta müşteri bilgilerini sorgulamak gibi gerçek görevleri yapabilmesini sağlayan araçlar sunuyor. Ancak bu sunucuları AI için kullanılabilir hale getirmek, Python geliştiricileri için SDK tasarlamaktan çok daha karmaşık - çünkü AI'ların nasıl düşündüğünü anlamak henüz tam olarak çözülmemiş bir problem 🤖

Anthropic'ten Context Engineering: AI ajanlarının geleceği
Prompt engineering'den context engineering'e geçiş, AI ajan geliştirmede yeni bir dönemi başlatıyor. Anthropic ekibi, AI ajanlarının sınırlı dikkat bütçesi nedeniyle context'i değerli bir kaynak olarak yönetilmesi gerektiğini vurguluyor - her token, ajanın performansını doğrudan etkiliyor. Uzun vadeli görevlerde compaction, structured note-taking ve multi-agent mimarileri gibi tekniklerle context sınırlarını aşmanın mümkün olduğunu gösteriyor 🤖

Google'ın son "Ask a Techspert" yazısında, kodlama bilgisi olmadan uygulama ve web sitesi geliştirmeyi mümkün kılan "vibe coding" kavramı açıklanıyor. Bu yöntem, Gemini Canvas, Stitch ve Jules gibi AI araçları kullanarak sadece fikirlerinizi tanımlayarak prototip oluşturmanızı sağlıyor. Tabii ki tam kapsamlı bir ürün için hala geleneksel kodlama gerekiyor, ancak başlangıç için oldukça heyecan verici bir yaklaşım 🚀

MrBeast'ten AI endişesi: "Scary times" for creators
Dünyanın en büyük YouTuber'ı MrBeast (Jimmy Donaldson), OpenAI'ın son videsu Sora gibi AI araçlarının hızla gelişmesiyle "milyonlarca içerik üreticisi için korkutucu zamanlar" yaşandığını belirtiyor. "AI videolar normal videolar kadar iyi olduğunda biz ne olacağız?" sorusunu soran MrBeast, kendi beslenme alanındaki değişim endişelerini dile getirirken, uzmanlar onun gerçek insanları tehlikeli durumlar için para ödediği içerik formatının AI tarafından kopyalanamayacağını düşünüyor. Bize göre AI'ın arkada prodüksiyon ve grafik işlerde yardımcı olabileceği, ama autentik creator deneyiminin yerine geçemeyeceği görülüyor 🎬

Ürün Yönetimi

OpenAI Academy, ürün ekipleri için ChatGPT kullanım rehberini açıkladı. Rehberde rakip analizi yapma, ürün yol haritası belirleme, kullanıcı geri bildirim analizi ve PRD taslağı oluşturma gibi konularda hazır prompt örnekleri yer alıyor. Özellikle A/B test kurulumu ve UX tasarımı için görsel oluşturma gibi pratik kullanım alanlarının yer aldığı rehber, ürün yöneticilerinin iş akışını hızlandırmayı hedefliyor 🚀

AI prototipleme devriminde JSON stratejisi: Tinder'ın eski CPO'su Ravi Mehta, ürün yöneticilerinin ve tasarımcıların AI prototipleme araçlarındaki en büyük hatasını açıklıyor. Çoğu kişi "vibe prototyping" yaparak tasarım sistemi verip sonuç bekliyor ama Mehta'nın önerisi farklı: önce JSON ile veri yapısı oluşturmak, sonra prototipe başlamak. Bu yaklaşımla Lorem Ipsum yerine gerçek verilere odaklanarak hem daha işlevsel prototipler elde ediyor hem de paydaşlardan anlamlı geri bildirimler alabiliyor 🛠️

video preview

Tasarım

Tasarımcılar neden dünyayı değiştirme hayallerinden vazgeçti?
20. yüzyılın başlarında modernist tasarım dünyayı değiştirecek, daha iyi yaşamlar yaratacak ideallerle doğmuştu - Bauhaus'un şeffaf, minimal felsefesi gibi. Ancak bugün tasarım alanı derin bir varoluşsal krizin içinde: iklim değişikliğinden aşırı tüketime kadar dünyanın sorunlarının sorumlusu olma bilinci. Bize göre en çarpıcı nokta, tasarımcıların artık "çözüm üretmek" yerine "eleştiri yapmak" üzerine odaklanması ve sosyal sorumluluğu pazarlama aracına dönüştürme itirafı. İlginizi çekebilir, Dieter Rams'tan Jony Ive'a kadar efsanelerin minimalist mirası hâlâ yaşıyor ama artık çok farklı bir bağlamda 🎨

UX dünyasında sıkça karıştırılan iki kavram var: Kullanılabilirlik ve Faydalılık. UXtweak Blog'da yayınlanan kapsamlı makalede, kullanılabilirliğin "ne kadar kolay kullanıldığı", faydalılığın ise "gerçekten bir problemi çözüp çözmediği" konularına odaklandığı açıklanıyor. İki kavramın birlikte çalıştığında nasıl başarılı ürünler yarattığı, Google Docs ve Spotify örnekleriyle destekleniyor. UXtweak'in sunduğu test araçlarıyla bu dengeyi nasıl sağlayacağınıza dair pratik öneriler de var 📊

Ayda 140 bin dolar gelir getiren PhotoAI uygulamasının landing sayfası, son günlerde sosyal medyada tasarımcıların gündemine oturdu. Birçok kişi, sitenin “2010’lardan kalma” görünümüne rağmen bu kadar yüksek dönüşüm elde etmesini şaşkınlıkla karşıladı. Bazı kullanıcılar bunun “ürün > tasarım” tezini kanıtladığını savunurken, bazıları ise iyi bir ürünün güçlü bir arayüzle daha da büyüyebileceğini düşünüyor. Görünüşe göre, sade ama net landing sayfaları hâlâ dönüşüm yarışında güçlü bir koz olabilir 💰

Landing page demişken... 31 Ekim’deki “Landing Page Anatomisi: Güzel mi Görünsün, Dönüşüm mü Sağlasın?” eğitimimiz'de Mustafa Dalcı ile 60 dakikada, estetik ve dönüşüm optimizasyonu arasındaki hassas dengeyi kurmayı keşfedeceğiz. Bu eğitimin en iyi yanı, tamamen ücretsiz! Katılmamak için bahane yok.

Baymard Institute tarafından yayınlanan yeni araştırma, UX değerlendirme yapan yapay zeka araçlarının çoğunun %50-75 doğruluk oranında çalıştığını ve bunun ticari web siteleri için oldukça riskli olduğunu gösteriyor. Araştırmaya göre, yanlış bir UX önerisi bile milyonlarca dolarlık gelir kaybına yol açabilirken, Baymard'ın geliştirdiği UX-Ray 2.0 aracı %95 doğruluk oranıyla sektörde öne çıkıyor. Şirketler, UX analizi yapan AI araçlarından mutlaka doğruluk oranı belgesi talep etmeli - %95'in altındaki araçlar ticari kullanım için güvenli değil 🎯

Yaklaşan Brick Institute Eğitimleri

Bülteni bitirirken de biraz kendimizden bahsedelim. Bu ay yaklaşan eğitimlerimizi bir göz atmanız için şöyle özetliyoruz:

Ücretsiz Eğitimler

Agile Takımlarda Lean UX: Fikirden Sonuca Hızlı Yolculuk - Senior Product Designer Ömer Berk Yüksel ile çevik takımlarda kullanıcı deneyimini nasıl hızlandıracağınızı öğreniyoruz! 10 Ekim'de, fikirlerinizi hızla test edip sonuca ulaştırmanın Lean UX yöntemlerini keşfediyoruz.

Ürün Yöneticisinden Yapay Zeka Ürün Yöneticisine - AI Product & UX Leader Serkan Baydın ile klasik PM'den AI PM'e dönüşüm rehberi! 15 Ekim'de yapay zeka çağında ürün yöneticiliğinin yeni kurallarını öğreniyoruz.

Yeni Nesil AI Araçları ile Dijital Dönüşüm: Verimlilik ve İnovasyon Rehberi - AI Applications uzmanı Büşra Pehlivan ile yapay zeka araçlarının iş süreçlerinize entegrasyonu! 16 Ekim'de dijital dönüşümde AI ile verimliliği nasıl artıracağınızı keşfediyoruz.

Sertifika Programları

UI Eğitimi - Senior UI Designer Uğur Anlak rehberliğinde 14 Ekim - 25 Kasım tarihleri arasında yoğun UI eğitimi! Temel tasarım prensiplerinden tasarım sistemlerine, Figma workshop'larından sunum tekniklerine kadar arayüz tasarımının tüm sırlarını öğreniyoruz.

Vibe PM: Ürün Yöneticileri için Üretken Yapay Zeka - Product Leader Ateş Yankı Öksüz ile 14-30 Ekim tarihleri arasında PM'ler için AI süper gücü! Ürün yönetiminde yapay zeka ile nasıl 10x daha verimli olacağınızı öğrenen özel sertifika programı.

Baştan Sona Uygulamalı Figma Eğitimi - Digital Product Designer Ramazan Güler ile 21 Ekim - 14 Kasım tarihleri arasında Figma'da ustalaşma zamanı! Sıfırdan ileri seviyeye, pratikte kullanabileceğiniz tüm teknikleri öğreniyoruz.

Veri Odaklı ve İnovatif Tasarım Workshop Programı - Deep Tech Leader & Innovator Merve Aydıner ile 21-30 Ekim tarihleri arasında data-driven tasarımın gücü! Veri ile tasarımı buluşturup inovatif çözümler üretme sanatını öğreniyoruz.

Agile (Çevik) İş Analizi Eğitimi - Business Designer Merve Alev Erdoğmuş ile 22 Ekim - 26 Kasım tarihleri arasında çevik iş analizi uzmanlığı! Modern iş dünyasının vazgeçilmez becerisi olan agile analiz tekniklerini öğreniyoruz.

UX Okulu

UX Okulu12. Dönem 20 Ekim'de başlıyor! Kullanıcı deneyimi alanında kariyer yapmak isteyenler için kapsamlı eğitim programımıza başvuruları kaçırmayın.

Sektörün en deneyimli isimleriyle, teoriden sıkılmadan pratik odaklı öğrenme garantisi!

👋 Tasarım ve ürün dünyasında gelişme bitmez. Ancak bu haftalık bizden bu kadar diyelim! İki hafta sonra yeni sayıyla gelene kadar okuyun, paylaşın ve kendinize iyi bakın!

Sultan Selim Mah. Behçet Sok. 4/2, İstanbul, Türkiye 34415
Unsubscribe · Preferences

Brick Institute

Ürün yönetimi, tasarım ve yapay zeka alanlarında eğitimler sunan Brick Institute her iki haftada bir bu dünyadaki gelişmeleri sizlerle paylaşıyor.

Read more from Brick Institute

brick by brick'e hoş geldiniz! brick by brick’in on üçüncü sayısından selamlar! pov: tam gelmeyecek sanarken inbox'unuzdan bültenimizin beliriş... beklemiyodunuz di mi? always expect the unexpected. Bu sayıda da geçtiğimiz iki hafta içinde ürün ve tasarım dünyasında olan önemli konuları toparladık ayrıca gözümüze çarpan önemli notlar ve bizden haberlere de kısa kısa yer verdik. Bizden en büyük haber tabi ki de yaklaşan Alive: Building with AI konferansı! AI konuşmayı bırakıp harekete geçmeye...

brick by brick'e hoş geldiniz! On ikinci sayıdan selamlar! Biz yazmaktan sıkılmadık, siz de okumaktan... di mi? Bu sayıda da geçtiğimiz iki hafta içinde yapay zeka, ürün yönetimi ve tasarım dünyasından önemli konuları toparladık. Ayrıca gözümüze çarpan önemli notlar ve bizden haberlere de kısa kısa yer verdik. Bu haberlerden en önemlisi de tabi ki yaklaşan Alive: Building with AI konferansı! Alive: Building with AI’a Sadece 1 Ay Kaldı! AI konuşmayı bırakıp harekete geçmeye hazır mısınız?...

brick by brick'e hoş geldiniz! On birinci sayıdan selamlar! Bu sayıda da geçtiğimiz iki hafta içinde yapay zeka, ürün yönetimi ve tasarım dünyasından önemli konuları toparladık. Ayrıca gözümüze çarpan önemli notlar ve bizden haberlere de kısa kısa yer verdik. Kurucularımızdan Mustafa Dalcı'dan Alive konferansı ile ilgili heyecan verici bir haberimiz de var! Bu bültenin girişi biraz sıkıcı oldu yalan yok. İçerik yazarımız hasta oluyor gibi, beyni espri üretmesini engelleyecek baş ağrıları ile...